Voor een kennisinstituut als Leyden Academy is het geven van onderwijs een belangrijke manier om kennis en inzichten over te dragen. In 2018 verzorgden we alweer de negende editie van de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg, organiseerden we in samenwerking met het Hoger Onderwijs voor Ouderen (HOVO) een collegereeks Vitaal verouderen, gaven onze wetenschap­pelijke stafleden college in het masterprogramma Vitality and Ageing bij het LUMC en leerden we talentvolle studenten hun gedachten te scherpen in de Young Excellence Class.

Naast het reguliere curriculum introduceerden we enkele nieuwe onderwijsproducten. Zoals de succesvolle online cursus Gezond ouder worden in 6 stappen, waaraan bijna 1.200 cursisten deelnamen, met een gemiddelde leeftijd van 69 jaar. In augustus waren wij gastheer van de Summer School Healthy Living and Happy Ageing met studenten uit alle windstreken. Ook introduceerden we een eerste ‘microlearning’, een cursus bestaande uit korte filmpjes en artikelen, over het onderwerp ‘ontpillen’. Ten slotte verzorgden we diverse trainingen en workshops op locatie en ontvingen we in onze collegezaal delegaties uit onder meer Japan, China en de Verenigde Staten.

Executive leergang Veroudering 
en Gezondheidzorg

Onderwijs

Van januari tot en met juni volgde een twintigtal bestuurders, directeuren en managers werkzaam in de (ouderen)zorg de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg. In vijf college­blokken kregen de deelnemers inzichten aangereikt over het proces van ouder worden, de stand van de ouderengeneeskunde, goede zorg voor ouderen en dilemma’s rond het levenseinde. De studiereis in mei leidde naar Finland, waar onder meer het academisch ziekenhuis van Helsinki, de gemeente, enkele verpleeghuizen en instituten zijn bezocht. Joris Slaets was onder de indruk van de sfeer in de Finse ouderenzorg en schreef er een artikel over op Skipr.

Voor de groeiende groep oud-deelnemers organiseren we elk jaar een inhoudelijke alumnibijeenkomst in Leiden. De bijeenkomst in oktober ging over de verantwoording van kwaliteit op basis van verhalen. Het daadwerkelijk centraal stellen van de wensen en verlangens van de bewoners van verpleeghuizen levert talloze ‘pareltjes’ op. Maar hoe kom je vanuit microniveau – ogenschijnlijk op zichzelf staande verhalen, foto’s en video’s – tot relevante beleidsinformatie? Joris Slaets en organisatiepsycholoog Friso Gosliga leidden het onderwerp in, gevolgd door een boeiende discussie met de aanwezigen.

In januari 2019 gaat weer een nieuwe leergang van start.

Introductie executive leergang

Online cursus Gezond 
ouder worden in 6 stappen

Onderwijs

In de gratis online cursus ‘Gezond ouder worden in 6 stappen. 
Laat uw omgeving het werk doen’, leren deelnemers hoe zij door slimme aanpassingen in hun dagelijkse omgeving gemakkelijker gezonde keuzes kunnen maken. Vanaf mei kregen de deelnemers in zes wekelijkse modules wetenschappelijke inzichten en handige tips aangereikt voor een vitaal lang leven, in de vorm van videocolleges van docenten als David van Bodegom en Lex van Delden, virtuele excursies naar Ghana, Kopenhagen en Gent, opdrachten en quizvragen.

Ons doel om voor deze cursus 1.200 oudere cursisten te werven op ons eigen online leerplatform was al snel behaald, mede dankzij publiciteit in Libelle, Zin, Plus en MAX Magazine. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 69 jaar, de oudste cursist was 92 jaar. Voor maar liefst driekwart van de cursisten was dit de eerste keer dat zij een online cursus volgden. De online cursus werd met een gemiddeld rapportcijfer van 7,6 goed gewaardeerd en 70 procent van de geënquêteerden gaf aan het geleerde te kunnen toepassen 
in het eigen leven.

De online cursus is gebaseerd op de succesvolle Engelstalige versie ‘Healthy Ageing in 6 Steps. Let your environment do the work’ die we eind 2016 ontwikkelden in samenwerking met de TU Delft en de Universiteit van Kopenhagen. Deze ‘massive open online course’ (MOOC) is inmiddels door meer dan 13.000 mensen uit 152 landen gevolgd. De cursus is in 2018 bovendien opgenomen in een lijst met MOOC’s die het meest bijdragen aan de Sustainable Development Goals (SDG), samengesteld door cursusplatform Class Central en de SDG Academy van de Verenigde Naties.

Introductie online cursus

Mini-cursus Ontpillen

Onderwijs

Wij kunnen veel gezonder oud worden, met minder pillen en vervelende bijwerkingen. Dat is de strekking van het boek Ontpillen van David van Bodegom én van de gelijknamige cursus die we in 2018 introduceerden. Het was de eerste ‘microlearning’ van Leyden Academy, een cursus in de vorm van een maandelijkse e-mailnieuwsbrief met korte filmpjes, artikelen, praktische tips en informatieve plaatjes. In elke editie van de mini-cursus Ontpillen behandelen we een andere kwaal. De eerste nieuwsbrief in juni ging over slapeloosheid, de laatste die in maart 2019 zal verschijnen gaat over erectiestoornissen.

Doel van de mini-cursus is om de ruim vierhonderd deelnemers, met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar, handvatten te geven voor een vitaler leven. In een tussentijdse evaluatie gaf bijna een kwart van de deelnemers aan al daadwerkelijk aanpassingen te hebben gemaakt in zijn of haar leefstijl. Driekwart geeft aan dat de cursus naar méér smaakt. Wij delen dit volledig en willen in 2019 opnieuw een cursus in de vorm van een microlearning aanbieden.

De mini-cursus Ontpillen is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit van Kopenhagen en Imperial College in Londen, en is mede mogelijk gemaakt door EIT Health.

Training How to make a microlearning

Onderwijs

Het vangen en vasthouden van de aandacht van mensen is een uitdaging, zeker ook in onderwijs en opleidingen. Cursisten willen zich liever niet committeren aan een langdurig traject en houden de tijd die ze aan het leren besteden graag zelf in de hand. Microlearning speelt hierop in: het is een manier om in kleine, hapklare brokken kennis over te dragen, op een moment dat de cursist het beste uitkomt. De leereenheden variëren van samenvattingen van artikelen, quizzen, polls, video’s en links tot informatieve afbeeldingen.

Op 18 september organiseerde Leyden Academy een Engelstalige cursus over het gebruik van microlearnings voor haar EIT-partners, mede op basis van onze ervaringen met de mini-cursus Ontpillen. Naast theorie en inspirerende voorbeelden leerden de deelnemers wat wel en niet werkt op sociale media, werden leerdoelen geformuleerd en ontwikkelingsplannen gecreëerd. Ook werd er geoefend met het filmen en monteren met de smartphone. Op 7 februari 2019 wordt deze cursus ook in het Nederlands aangeboden.

Impressie training (met dank aan Pelpina Trip)

Collegereeks Vitaal verouderen

Onderwijs

Om de laatste wetenschappelijke inzichten over gezond en gelukkig ouder worden voor een breder publiek toegankelijk te maken, ontwikkelde Leyden Academy de collegereeks Vitaal verouderen.
In 2017 vond in Leiden de eerste editie plaats, die door Omroep MAX is gefilmd en op hun website beschikbaar is gesteld.
In 2018 nam het Hoger Onderwijs voor Ouderen (HOVO) van de Universiteit Leiden de collegereeks op in het onderwijsaanbod. 
In februari en maart namen de docenten van Leyden Academy de ruim honderd deelnemers in zes interactieve colleges mee in de diverse facetten van vitaliteit en veroudering. Zo bestudeerden ze de biologische processen die zich bij veroudering in cellen voltrekken en ontdekten ze waarom sommige dieren erin slagen heel oud te worden. Er waren colleges over voeding, wonen, geluk en de werking van het brein en er werd vanuit antropologisch perspectief gekeken naar de rol van ouderen in verschillende culturen. Tot slot werd er stilgestaan bij vraagstukken rond het levenseinde.

In maart 2019 start de derde editie van de collegereeks bij Leyden Academy in het Poortgebouw.

Summer School Healthy Living and Happy Ageing

Onderwijs

In augustus was Leyden Academy gastheer en organisator van de EIT Health Summer School. Het thema van deze twee weken durende cursus was Healthy Living and Happy Ageing. Dertig studenten kwamen uit alle windstreken naar Leiden: vanuit Zweden en Rusland tot Pakistan en Australië. In vijf teams gingen de studenten aan de slag om werkbare, innovatieve oplossingen te bedenken voor vraagstukken uit de praktijk, met als doel de kwaliteit van leven van (kwetsbare) oudere mensen te verbeteren. De vraagstukken waren ingediend door organisaties als Aegon, Zilveren Kruis, Espria Ledenvereniging en de gemeente Leiden. De studenten kregen onderwijs van inspirerende gastdocenten en werden klaargestoomd in methodieken zoals design thinking, prototyping en business modelling. Zij stemden hun ideeën af met een seniorenpanel. 
Tot slot mochten de teams hun plannen pitchen voor een kritische jury en een zaal vol senioren, relaties, gastdocenten en afgevaardigden van EIT Health. De winnende ideeën zijn Simply Care, een buddy-systeem om ouderen langer gezond te houden en Click&Go, een ingenieuze combinatie van een fiets en looprek. Wellicht binnenkort op de markt verkrijgbaar?

Impressie EIT Health Summer School

Conferentie Een nieuwe generatie ouderen(zorg)

Onderwijs

Op woensdag 28 november vond in NBC Nieuwegein de conferentie Een nieuwe generatie ouderen(zorg) plaats. Leyden Academy is partner van dit jaarlijks terugkerende evenement, samen met onder meer Vilans, BeterOud en U Create. De ruim 650 aanwezige zorgbestuurders, zorgprofessionals, beleidsadviseurs en ouderen zagen in het plenaire ochtendprogramma onder anderen minister Hugo de Jonge in gesprek met de Raad van Ouderen. In de middag konden de aanwezigen kiezen uit een bont programma van workshops, rondetafelgesprekken en inspiratiesessies.

Namens Leyden Academy verzorgden David van Bodegom en Lex van Delden de werksessie ‘Gezonde leefstijl: verleiden voor gevorderden’. Na een inleiding over interventies om bewoners van verpleeghuizen meer in beweging te krijgen, gingen de aanwezigen in groepen aan de slag om acties te bedenken voor hun eigen praktijk. Marieke van der Waal en Yvonne Witter van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg leidden een inspiratiesessie naar aanleiding van de publicatie Generaties over de grens. Belia Schuurman deelde wetenschappelijke inzichten over de succesvoorwaarden voor projecten die jong en oud verbinden, waarna Niels Bartels, Danielle Swart en Marieke van der Waal internationale praktijk­voorbeelden toelichtten.

Op 27 november 2019 vindt de conferentie weer plaats in NBC Nieuwegein.

Raad van Ouderen bij de conferentie