Vitaal
Onze missie is het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen door kansen te scheppen voor een vitaal en betekenisvol leven, hecht verbonden binnen de gemeenschap.
Hoe kunnen we mensen helpen om langer gezond en vitaal te blijven? In 2018 nam de aandacht voor leefstijl en preventie verder toe. Zo ondertekenden meer dan duizend organisaties, waaronder Leyden Academy, het manifest Leefstijlgeneeskunde en werd in november het Nationaal Preventieakkoord gesloten. Maar waar ligt de balans tussen verbieden, verleiden en betuttelen? Onze activiteiten in het afgelopen jaar waren er vooral op gericht om mensen te helpen grip te krijgen op hun eigen gezondheid en te ‘ontpillen’. Bijvoorbeeld door samen in beweging te komen in de Vitality Club: dit blijkt niet alleen gezond, maar ook heel gezellig. We kijken ook naar aangeleerd gedrag: waarom vinden we het normaal dat we de hele dag zitten, thuis, in de klas en op kantoor? En kunnen we die ongezonde gewoonte doorbreken?
Boek Ontpillen
Vitaal
We slikken in Nederland jaarlijks meer dan 9 miljard pillen; per persoon zijn dat er gemiddeld 500 en ouderen slikken er zelfs drie keer zoveel. Te hoge bloeddruk, cholesterol of bloedsuikers? Last bij het plassen of moeite om te slapen? We grijpen al snel naar pillen, poeders en tabletten. Die onderdrukken de symptomen, maar pakken het onderliggende probleem vaak niet aan.
Op 15 juni verscheen bij uitgeverij Atlas Contact het boek Ontpillen van verouderingswetenschapper David van Bodegom. Hierin legt hij uit hoe vijftien veelvoorkomende ‘verouderingsklachten’ ontstaan, hoe pillen werken en geeft hij praktische leefstijladviezen. Hoe hou je zelf je botten sterk, je maagzuur in bedwang en je darmen gezond? Slaap je beter als je meer sport? Kun je je hersenen en blaas trainen?
Het boek is inmiddels aan zijn derde druk toe. Dat Nederland warm loopt voor een langer gezond leven met minder pillen blijkt ook uit de aandacht vanuit diverse overheden, zorgorganisaties en media. Zo gaf Van Bodegom lezingen bij onder meer het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), congressen, seniorenbeurzen en boekhandels. Ook was er aandacht in de grote Nederlandse en Vlaamse dag- en publieksbladen, interviews op NPO Radio1, BNR Nieuwsradio en Omroep West.
Jong geleerd in het Jeugdjournaal
Te lang zitten is ongezond. Toch laten we kinderen in de klas nog steeds de hele dag op stoeltjes zitten, een gewoonte die zij zich voor hun hele leven aanleren. Wat gebeurt er als kinderen de keuze krijgen om zitten af te wisselen met staan? Leyden Academy onderzoekt dit gedurende drie jaar in het project Jong Geleerd. Op de Lorentzschool in Leiden hebben de leerlingen van één klas zit/sta- tafeltjes gekregen. Hun schoolprestaties en fysieke fitheid worden vergeleken met een andere klas die het reguliere schoolmeubilair gebruikt. Het onderzoek wordt eind 2019 afgerond, maar omdat er al veel verzoeken kwamen was er in maart een mediamoment in de klas. Het leverde leuke reportages op in onder meer het NOS Jeugdjournaal, het AD, Leidsch Dagblad en bij Omroep West. Camera’s in de klas, vragen beantwoorden van journalisten: de kinderen vonden het geweldig.
Vitality Club
Vitaal
Dagelijks bewegen is gezond, het verlaagt het risico op aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes en gewrichtsklachten. Maar hoe houd je het vol? Het recept van de Vitality Club is ‘peer coaching’: mensen motiveren elkaar om samen te bewegen en dit in de dagelijkse routine te integreren.
In Leiden zijn op initiatief van Leyden Academy inmiddels in vier wijken Vitality Clubs actief, in Den Haag twee, en verder nog in Oegstgeest, Leidschendam en Lelystad. We betrekken nu huisartspraktijken bij het doorverwijzen naar deze laagdrempelige beweegclubs. Ook ondersteunen we iedereen die een eigen Vitality Club in zijn of haar wijk wil beginnen.
Onderzoek van Leyden Academy onder de deelnemers toont aan dat hun fysieke fitheid verbetert, ze een groter sociaal netwerk hebben en gelukkiger zijn. We beschreven de resultaten in januari in het wetenschappelijk tijdschrift Translational Behavioral Medicine. Het onderzoek werd opgemerkt door onder meer NRC Handelsblad en De Telegraaf en er was zelfs internationale aandacht voor de Vitality Club in de Britse Sunday Times en de New York Post.
Vitaal met pensioen
Vitaal
Wat zijn de ingrediënten van een succesvolle pensionering? Financiële zekerheid is belangrijk, maar mensen die met pensioen gaan willen ook sociaal verbonden blijven, een waardevolle bijdrage leveren aan hun gemeenschap en, al dan niet betaald, productief blijven. Al die dimensies komen samen in de samenwerking tussen de wetenschappelijke teams van Aegon Center for Longevity and Retirement (ACLR) en Leyden Academy. Waar het ACLR zich vooral richt op pensioenzekerheid, onderzoekt Leyden Academy het hele spectrum van vitaal oud worden.
De samenwerking resulteerde in het afgelopen jaar onder meer in een workshop rond Aegon’s Retirement Readiness Index en een bijdrage van Leyden Academy aan de Aegon-stand tijdens de One Young World Summit 2018. In december verscheen de eerste in een serie van vier whitepapers getiteld ‘Broadening the view on retirement’. In de eerste uitgave ‘Why do we retire?’ worden de diverse wensen en ambities verkend die mensen hebben bij hun pensionering. In 2019 wordt het blikveld op pensionering verder verbreed vanuit het perspectief van respectievelijk gezondheid en vitaliteit, welbevinden en levenstevredenheid, en ten slotte de beeldvorming over het pensioen en de gepensioneerden.
Universiteit van Nederland
Bij de Universiteit van Nederland laten topwetenschappers het grote publiek kennismaken met de wetenschap en gaan zij in op boeiende, alledaagse vragen. Op 11 september verzorgde David van Bodegom namens Leyden Academy het college ‘Wat kunnen Ghanezen ons leren over gezond oud worden?’. Van Bodegom deed jarenlang veldonderzoek op het Ghanese platteland, waar de oudere mensen in opvallend goede gezondheid verkeren. Wat is hun geheim? Het is zijn missie om de lessen uit Ghana te vertalen naar onze moderne Westerse leefomgeving. De sleutel tot vitaal oud worden ligt in onze dagelijkse omgeving en routines: we kunnen onszelf verleiden tot een actievere en gezondere leefstijl. Van Bodegom legt het uit in zijn college, met behulp van onder meer een slagroom- taart en een volautomatische pepermolen…
GONoord!
Vitaal
GONoord! begeleidt wijkbewoners van Leiden-Noord bij het organiseren van gezonde initiatieven. Het gaat hierbij om ideeën die bijdragen aan een actieve en gezonde leefstijl, maar ook om ideeën voor een veilige en sociale buurt. Door samen te werken kunnen buurtbewoners, van jong tot oud, elkaar gemakkelijker vinden bij het ontwikkelen en opstarten van projecten die zij zelf van belang vinden. Inmiddels zijn er tien initiatieven opgezet, waaronder Gezond Ontbijt, Fleurbakken en Verwonderwandelingen: tuinvereniging Ons Buiten heeft wandelingen uitgezet om buurtbewoners te stimuleren meer te gaan wandelen en samen te genieten van de natuur en architectuur in Leiden-Noord.
GONoord! is onderdeel van het landelijke programma Gezonde Toekomst Dichterbij en wordt gefinancierd door FNO (voorheen Fonds NutsOhra). Leyden Academy is betrokken bij de evaluatie van dit project en zal tot de zomer van 2019 de veranderingen in de (ervaren) gezondheid van bewoners van Leiden-Noord monitoren. De eerste resultaten laten zien dat GONoord! bijdraagt aan een postitieve verandering.